ភ្នំពេញ៖ ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៥ នាថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣នេះ មានភាព
មិនប្រក្រតីច្រើនជាងបើប្រៀបធៀបទៅនឹងអាណត្តិមុនៗកន្លងមក នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់ លោក
ព្រាប កុល នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយកាលពីរសៀលថ្ងៃទី២៩
ខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣នេះ នៅសណ្ឋាគារសាន់វេ រាជធានីភ្នំពេញ។
ភាពមិនប្រក្រតីដែលកើតមានទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតនោះលោក ព្រាប កុល បានបង្ហាញថា មានប្រជាពល
រដ្ឋច្រើនណាស់បានចេញទៅបោះឆ្នោតតែមិនបានបោះឆ្នោត។ អង្គការតម្លាភាពមិនមានកង្វល់ចំពោះគណ
បក្សនយោបាយណាឈ្នះ ឬចាញ់កៅអីនៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតនេះទេ តែសំខាន់គឺចង់ឲ្យប្រជា
ពលរដ្ឋបានចេញទៅបោះឆ្នោត បង្ហាញពីបំណងប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគាត់ក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹក
នាំដែលគាត់ចង់បានតាមរយៈការបោះឆ្នោតនេះ។
លោកបានបញ្ជាក់ថាការបោះឆ្នោតអណត្តិនេះបើប្រៀបធៀបនឹងអាណត្តិទី៤ឆ្នាំ២០០៨កន្លងមក គឺមានចំណុច
ល្អខ្លះ មានចំណុចមិនល្អខ្លះ ចំណុចដែលល្អជាងគឺការឃោសនាបោះឆ្នោត ជាទូទៅយើងឃើញមានអំពើហឹង្សា
មានការថយចុះ ហើយបរិយាកាសទូទៅមានភាពល្អប្រសើរជាង។ប៉ុន្តែបើនិយាយពីព្រឹត្តិការបោះឆ្នោតនេះអន់
ជាងឆ្នាំ២០០៨ ដោយមានហេតុការណ៍កើតឡើងចំរូងចំរះ មានបាតុភាពរញ៉េរញ៉ៃតាមការិយាល័យបោះឆ្នោត
ប្រជាពលរដ្ឋបាត់បង់សិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ច្រើន បើទោះបីឆ្នាំនេះមានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានការចូលរួមឃោសនារយៈពេលពេញមួយខែមានភាពគគ្រឹកកគ្រេង មានសកម្មភាពចូលរួមពីស្រទាប់យុវជនគ្រប់គណបក្សដែល
ចេញទៅឃោសនាមានរូបភាពល្អជាងឆ្នាំណាៗខុសប្លែកពីឆ្នាំមុនៗក្តីក៏បញ្ហាបាត់បង់សិទ្ធិទៅបោះឆ្នោតរបស់
ប្រជាពលរដ្ឋច្រើនធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខកចិត្ត ខឹងសម្បារនិងមានការសោកស្តាយក្នុងឋានៈជាពលរដ្ឋមួយរូបដែរ
តែមិនបានប្រើប្រាស់សិទ្ធិ ក្នុងការបោះឆ្នោតដូចបំណង។
ទាក់ទិននិងលទ្ធផលបោះឆ្នោតអង្គការតម្លាភាពមិនមានភារកិច្ចអ្វីទទួលឬមិនទទួលនោះទេ ទុកឲ្យគណបក្ស
នយោបាយដែលជាអ្នកប្រកួតប្រជែងនោះសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯង អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាគ្រាន់តែទាមទារ
រកយុត្តិធម៌ជូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលបានបាត់ឈ្មោះ មិនបានប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនក្នុងថ្ងៃបោះឆ្នោត។
លោកបន្តថាសន្និសីទថ្ងៃនេះសំខាន់គឺចង់ឃើញស្វែងរកមូលហេតុ ព្រោះយើងឃើញគាត់ទៅបោះឆ្នោតមានឯកសារគ្រប់គ្រាន់ហើយប៉ុន្តែគាត់រកឈ្មោះមិនឃើញ អ្នកខ្លះបានរកឈ្មោះឃើញតែបោះឆ្នោតមិនកើតខុស
ព័ត៌មានរវាងអត្តសញ្ញាណប័ណ ឬប័ណ្ណដែលយកទៅប្រើនោះផ្ទៀងផ្ទាត់នឹងបញ្ជីឈ្មោះគឺខុសគ្នា ហើយកន្លែង
ខ្លះមិនឲ្យបោះតែកន្លែងខ្លះទៀតមិនមានប័ណ្ណត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ក៏អាចបោះបានហើយឈ្មោះខ្លះទៀតរកឃើញ
ហើយតែប្តូរទៅជាអ្នកផ្សេងបានបោះរួចទៅហើយ។
ជាមួយនឹងព័ត៌មានភាពមិនប្រក្រតីនៅតំបន់តាមព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមមួយចំនួន នៅជ្រៃធំមានជនជាតិ
វៀតណាមជាច្រើនសម្រុកចូលបោះឆ្នោតដោយមិនមានឯកសារបញ្ជាក់ពីអត្តសញ្ញាណត្រឹមត្រូវនោះទេតែ
ចូលបោះបានភ្លាមៗអង្គការតម្លាភាពបានដឹងបញ្ហានេះដែរតែយើងគ្មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ទប់ស្កាត់អំពី
បញ្ហានេះ។
បើតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាបានបង្ហាញថានៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោតចំនួន៦០%
ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានឯកសារអត្តសញ្ញាណត្រឹមត្រូវ មិនអាចរកឈ្មោះរបស់ពួកគេឃើញនៅក្នុងបញ្ជីបោះ
ឆ្នោត និងប្រជាពលរដ្ឋដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតចំនួនជិត១១% ដែលគិតថា ឈ្មោះរបស់ពួកគេត្រូវបានចុះ
នៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែបែរជាពុំមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតទៅវិញ។ បញ្ហាមួយទៀតឈ្មោះរបស់ពួកគេត្រូវបានរកឃើញហើយ តែឈ្មោះរបស់ពួកគេត្រូវបានបោះឆ្នោតជំនួសរួចទៅហើយ។ នៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោតចំនួន២៦% មានប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យបោះឆ្នោតដោយពុំមានឯក
សារអត្តសញ្ញាណ ដែលផ្ទុយនឹងច្បាប់បោះឆ្នោត និងមានឈ្មោះស្ទួនគ្នាចំនួនជាងកន្លះលាននាក់ ដែលចំណុច
នេះត្រូវបានរកឃើញដោយប្រភពឯករាជ្យ។ ការបោះឆ្នោតដោយប្រើប្រាស់ប័ណ្ណព័ត៌មានអ្នកបោះឆ្នោត (ICE)
ត្រូវបានអនុញ្ញាតយ៉ាងទូលំទូលាយដោយ៩៣%នៃការិយាល័យបោះឆ្នោត បានប្រើប្រាស់ព័ត៌មានអ្នកបោះ
ឆ្នោត ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យបោះឆ្នោត។អ្វីដែលគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលនោះ គឺនៅមានការិយាល័យបោះឆ្នោតចំនួន១២%
មានអ្នកបោះឆ្នោតចំនួន៥១នាក់ ឬច្រើនជាងនេះ បានប្រើប្រាស់ប័ណ្ណព័ត៌មានអ្នកបោះឆ្នោតដើម្បីបោះឆ្នោត។
សូមបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរបស់អ្នកអង្កេតការណ៍អន្តរជាតិ ដែលបានធ្វើឡើងកាលពីព្រឹក
ថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣នេះដែរ បានសរសើរថា ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាបានប្រព្រឹត្តទៅ ដោយសេរី
យុត្តិធម៌ និងតម្លាភាព ហើយជាជោគជ័យដ៏ធំធេងសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា៕
ដោយៈ ស.ស្អាត